Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Dil, Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi (DKYAD) dil ve konuşmanın normal gelişimi, bozuklukları, değerlendirme ve terapisi ve dil ve konuşma terapisi alanındaki diğer konuları ile ilgili çalışmaları yayımlayan, çift-kör hakemlik ilkelerini temel alan açık erişimli bir akademik dergidir. Türkiye’deki Dil ve Konuşma Terapistleri Derneği’nin (DKTD) bir yayınıdır. DKYAD’a çalışmaların gönderilmesi, değerlendirilmesi, kabulü ya da yayımlanması gibi hiçbir aşamasında DKYAD herhangi bir ücret talep etmemektedir.

DKYAD açık erişimli bir dergi olup, içeriğine anında açık erişim sağlar. Yayınlanan makalelerine Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 (CC-BY-NC-ND 4.0) lisansını uygular. Yazarlar makalelerini yayınlanmak üzere teslim ettiklerinde, CC-BY-NC-ND lisansının çalışmalarına uygulanmasını kabul eder. Bu Açık Erişim Lisansı kapsamında yazarlar, yazar ve orijinal kaynağa uygun şekilde atıfta bulunulduğu sürece herkesin makalelerinin içeriğini ticari olmayan amaçlarla ücretsiz olarak okuyabileceğini, indirebileceğini, kopyalayabileceğini, yazdırabileceğini, dağıtabileceğini veya yeniden kullanabileceğini kabul eder.

DKYAD’da yayımlanan tüm çalışmaların en üst etik standartlarda olması hedeflenmektedir. Bunun için COPE (Yayın Etiği Komitesi) tarafından hazırlanan Yürütme Kılavuzu (Code of Conduct) ve Uygulama Rehberi’nin (Best Practice Guidelines) izlenmesi benimsenmiştir. Gerekli koşulların sağlanmasında için yazar, baş editör, yardımcı editör, hakem, dergi yönetimi ve yayıncı olmak üzere tüm tarafların sorumlulukları vardır. Editörler için Cope Rehberi’nin (Cope Guidance for Editors) izlenmesi Editörlerin , Hakemler için Etik Rehberi (COPE Ethical Guidelines for Peer Reviewers) dergi hakemlerin görevleri kapsamındadır.

Bu ilkeler kapsamında:

Yayın Kurulu ve Editörlerin sorumlulukları

Editörler bir makaleyi kabul veya reddetmek için her türlü sorumluluk ve yetkiye sahiptir.
Sadece Dergi’nin konu ve ölçütlerine uygun makaleler kabul edilmelidir.
Editörler kabul veya reddettikleri makaleler ile çıkar çatışması içinde bulunmamalıdırlar.
Tarafsızlık ve gizlilik ilkelerine sadık kalınmalı, reddedilen makalelerin ve makaleler yayınlanmadan önce hakemlerin isimleri ve makaledeki bilgiler saklı tutulmalıdır.
İntihal ve sahte veriye engel olunmalıdır.

Yazarların sorumlulukları

Öncelikle yazarlardan özgün çalışmaları ile DKYAD’a başvurması beklenmektedir.
Yazarlar makalelerini yayınlanmak üzere teslim ettiklerinde, Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 lisansının çalışmalarına uygulanmasını kabul eder. Bu Açık Erişim Lisansı kapsamında yazarlar, yazar ve orijinal kaynağa uygun şekilde atıfta bulunulduğu sürece herkesin makalelerinin içeriğini ticari olmayan amaçlarla ücretsiz olarak okuyabileceğini, indirebileceğini, kopyalayabileceğini, yazdırabileceğini, dağıtabileceğini veya yeniden kullanabileceğini kabul eder.
Yazarlar ayrıca, gönderdikleri çalışmalarının başka bir akademik derginin değerlendirme sürecinde olmadığını ve çalışmanın telif haklarını devrettiklerini, gerekli belgeleri imzalayarak teyit etmelidirler (Bkz. DKYAD-Telif Hakkı ve Yayıncılık Politikası Onay Formu). Bununla birlikte çalışma ile ilgili olası etik ihlallerde ya da varılan sonuçlarda ve sunulan önerilerde bütün sorumluluğun yazarlarda olduğu da bu formda taahhüt edilmelidir.
Çalışmada bilimsel ve mesleki açıdan katkı sağlayan tüm kişiler yazar olarak belirtilmelidir. Yazarların katkıları, yapılan katkının içeriği ve oranı gibi tüm detaylarıyla açıklanmalıdır (Bkz. DKYAD-Yazar Katkı Formu).
Doğrudan ya da dolaylı alınan kurumsal destekler de açıkça belirtilmelidir. Yazarlar olası bir çıkar çatışması veya ilişkisine karşı tüm bu durumları açıkça ifade etmelidirler (Bkz. DKYAD-Çıkar Çatışması Beyanı).
‘İnsan’ faktörünü ele alan tüm çalışmalar için Helsinki Bildirisi’ne uygunluk açısından etik kurul onayı alınması gereklidir (https://www.wma.net/policies-post/wma-declaration-of-helsinki-ethical-principles-for-medical-research-involving-human-subjects/). Yazarlar çalışmalarına ilişkin verilerin kullanımına dair haklara sahip olmalıdırlar. Ancak, veri topladıkları katılımcılardan ‘bilgilendirilmiş onam’ almalıdırlar. Tüm bu prosedürlere ilişkin bilgiler Yöntem başlığı altında ayrıntılı şekilde açıklanmalıdır.
Yazarlar yararlandıkları tüm kaynaklara eksiksiz ve doğru şekilde atıf yapmalıdırlar. Bunun için tüm çalışma metni iThenticate ya da Turnitin intihal-benzerlik yazılımlarıyla da incelenmektedir.
Ayrıca yazarlar çalışmanın değerlendirme sürecinde saydamlığın sağlanması açısından ham verileri ya da istatistiksel analizlere ilişkin çıktıları da sunmaya hazır olmalıdırlar.

Hakemlerin sorumlulukları

Hakemler çift-kör hakem değerlendirme sürecini benimser ve bu sürecin gerekliliklerini yerine getirirler.
Hakemlik teklifi sunulduğunda, makul bir zaman aralığında, olumlu ya da olumsuz yanıt vermelidirler.
Çalışmanın konusuna dair uzmanlıkları yoksa bunu açıklamakla yükümlüdürler.
Hakemler, yazıyla ilgili bir çıkar çatışması içinde iseler, yazıyı incelemekten kaçınmalıdırlar. Örneğin, benzer bir çalışmayı kendileri hazırlamakta iseler değerlendirmeyi reddetmelidirler.
Hakemler, inceledikleri makalelerde intihal fark ettiklerinde, editörlere bilgi vermekle sorumludurlar.
Hakemler, değerlendirilen yazı yayınlanmadan önce, söz konusu yazıda bulunan bilgileri kullanmamalıdırlar.
Adil ve tarafsız bir değerlendirme yapamayacağını düşünürse bunu bildirmelidir.