Amaç: Toplumun geneline oranla kekemelik hakkında daha fazla bilgiye sahip olmalarına rağmen, öğretmenlerin kekemeliğe karşı tutum, düşünce ve davranışlarının kekeleyen öğrencinin motivasyonunu, sınıf etkinliklerine katılımını ve istekliliğini etkileyebildiği konusunda bilgi eksikliği yaşamaktadırlar. Bu araştırma sınıf öğretmenlerinin kekemeliğe ve kekeleyen bireye karşı geliştirdiği tutum ve düşünceleri incelemektedir. Çalışmada sınıf öğretmenlerinin cinsiyet, mesleki tecrübe, konuşma bozukluğuna ilişkin almış oldukları eğitim ve kekemeliği olan öğrenciye eğitim verme faktörlerinin bu tutum ve düşüncelerde değişiklik yaratıp yaratmadığı da ayrıca araştırılmıştır. Yöntem: Araştırma betimsel araştırma modeline uygun olarak tasarlanmış ve çalışmaya 283 sınıf öğretmeni dahil edilmiştir. Sınıf öğretmenlerine, Kişisel Bilgi Formu, İnsan Özellikleri Kamuoyu Anketi– Kekemelik (POSHA-S) (St. Louis, 2011) ve Kekeme Öğrencilere İlişkin Öğretmen Tutumları Ölçeği (Erdem, 2013) uygulanmıştır. Bulgular: Sınıf öğretmenlerinin %77,5’i kekemeliğin sebebinin kişinin korktuğu bir olay olduğuna inanmaktadır. Sınıf öğretmenlerinin %71,9’u kekemelik hakkındaki bilgiye okul döneminde erişmiştir. Sınıf öğretmenlerinin %97,9’u kekeleyen bireylerin dil ve konuşma terapistinden yardım alınması gerektiğini düşünmektedir. Sınıf öğretmenlerinin %45,7’si kekeleyen birey ile konuşurken yavaşla ya da rahat ol diyeceğini belirtmiştir. Sınıf öğretmenlerinin %65,8’i kekeleyen bireylerin utangaç ya da çekingen olduklarını düşünmektedir. Kadın sınıf öğretmenleri (%60,3- %70,1) erkek sınıf öğretmenlerine (%41,2- %57,7) kıyasla kekeleyen bireylerin sinirli ya da kolay heyecanlanan kişiler ve utangaç ya da çekingen oldukları görüşlerine daha çok katılmaktadır. Sınıf öğretmenlerinin %21,9’u, kekeleyen öğrencilerin okuma-yazmayı akranlarına nazaran daha geç öğrenecekleri; %20,7’si okuduğunu anlama becerilerinin daha düşük olduğu, %44,0’ı, öğretmenler kekeleyen öğrencilerin diğer öğrencilerden farklı olduklarının farkına vardırılmalıdır görüşlerini desteklemektedir. Sonuç: Bu araştırma sonunda sınıf öğretmenlerinin kekemelik hakkında bilgi eksiklikleri yaşadığı, konuşmaya müdahale edecek davranışlar sergileyebilecekleri, kekeleyen bir bireyin kişisel özelliklerini olumsuz sıfatlarla nitelendirebilecekleri, kekeleyen öğrencilerin akademik başarılarına ilişkin kararsız kalabilecekleri, sınıf içerisinde kekeleyen öğrenci ile akıcı konuşan öğrenci arasındaki dengeyi kurmakta zorluk yaşayabilecekleri ve kekemelik ile ilgili güncel yaklaşımlardan haberdar olmadıkları görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
öğretmen, kekemelik, tutum, POSHA-S
Referanslar
Abdalla F.A. ve St. Louis K.O. (2012). Arab school teacher’ knowledge, beliefs and reactions regarding stuttering. Journal of Fluency Disorders, 37(1),54-69
Blood G.W., Blood I.M., Tellis G., Gabel R. (2001). Communication apprehension and self-perceived communication competence in adolescents who stutter. Journal of Fluency Disorders, 26(3),161-178.
Bora İ. ve Toğram B. (2018). Ebeveyn ve öğretmenlerin konuşma bozukluklarına yönelik tutum ve bilgileri: Lefkoşa örneklemi. Dil, Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31-49
Crowe T. ve Walton J. (1981). Teacher attitudes toward stuttering. Journal of Fluency Disorders, 6, 163-174. Emerıck L.L. (1960). Extensional definition and attitude toward stuttering. Journal of Speech and Hearing Research, 3,181– 186.
Erdem İ. (2013). Kekeme öğrencilere ilişkin öğretmen tutumları: bir ölçek geliştirme çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 7(6), 401-416.
Guitar B. (2014). Stuttering, an integrated approach to its nature and treatment (4th ed.), Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins.
Kara İ. ve Karamete A. (2018). Kekemeliği olan yetişkinlerin okul çağındaki akran zorbalığı mağduriyetlerinin belirlenmesi: Ön çalışma. Dil, Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi, 1(1).
Li J. ve Arnold H.S. (2013). Reactions of teachers versus non-teachers toward people who stutter. Journal of Communication Disorders, 56, 8-18.
Marshall S.R., Ralph S., Palmer S. (2002). ‘I wasn’t trained to work with them’: Mainstream teachers’ attitudes to children with speech and language difficulties. International Journal of Inclusive Education, 6, 199–215. Månsson H. (2000). Childhood stuttering: Incidence and development. Journal of Fluency Disorders, 25(1), 47-57.