Amaç: Dil ve konuşma terapistleri, değerlendirme ve müdahale sonrası iletişimsel becerileri, katılımı ölçmek amacı ile Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) önerdiği İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırmasının “Çocuk-Ergen (ICF-CY) bütüncül bakış açısını yansıtan iletişimsel katılım ölçeklerine ihtiyaç duymaktadırlar. Bu ihtiyaç doğrultusunda ICF-CY perspektifinde dil ve konuşma bozukluklarının gerçek hayata olan etkisini değerlendirmek için Altı Yaş Altı Çocuklar için İletişimsel Çıktı Odaklı Değerlendirme Ölçeği (Focus on Outcomes of Communication Under Six- FOCUS) geliştirilmiştir. FOCUS ‘Altı Yaş Altı Çocuklar İçin İletişimsel Çıktı Odaklı Değerlendirme’ olarak Türkçe’ye uyarlanmıştır (FOCUS- TR). Bu çalışmada FOCUS-TR ebeveyn ölçeğinin iç ve dış güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmanın katılımcıları okur yazar 30 ebeveynden (anne ya da baba) oluşmaktadır. FOCUS-TR ölçeği bir hafta ara ile ebeveynlere iki kez uygulanmıştır. Veri analizinde; Bağımlı Örneklem t Testi, Pearson korelasyon analizi, Cronbach (CA) değeri kullanılarak test-tekrar test, iç tutarlılık ve iki yarı güvenirliği analiz edilmiştir. Bulgular: FOCUS-TR toplam başlangıç ve tekrar test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p=0,891). FOCUS-TR toplam puanı başlangıç ve tekrar test puanı arasında anlamlı çok yüksek düzeyde ilişki bulunmaktadır (r=0,918, p<0,05). Başlangıç testinde FOCUS-TR toplam puanlar dikkate alındığında ilk ve ikinci uygulamaya ilişkin CA katsayılarının sırasıyla 0,962, =0,970 olduğu gözlemlenmiştir. İki yarı test güvenirlik analizi hem ilk test hem de tekrar test için yapılmıştır. İlk test (rS=0,902) ve tekrar test (rS=0,933) için yarılar arasındaki ilişki oldukça yüksek olarak bulgulanmıştır. Sonuç: FOCUS-TR ebeveyn ölçeği yüksek güvenirliğe sahip bir ölçektir.
dil ve konuşma bozuklukları, katılım, FOCUS-TR, ICF-CY, iletişimsel çıktı, müdahale
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5. baskı.). https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596
Büyüköztürk, S. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (27. baskı). Pegem Akademi.
CanChild (2021). Focus on the Outcomes of Communication Under Six (FOCUS). https://canchild.ca/en/shop/29-focus adresinden alınmıştır. (Erişim tarihi: 11.10.2021).
Hammell K., & Carpenter C. (2000). Introduction to qualitative research in occupational therapy and physical therapy. Using qualitative research: a practical introduction for occupational and physical therapist. NewYork: Churchill Livingstone.
Hayhow, R., Lindsay, G., Rouldsone, S, ve White, P. (2012). Prospective cohort study of speech and language therapy services for young who stutter in England. UK Department of Education Research. https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/21962 9/DFE-RR247-BCRP16.pdf
İnal, H. C., & Günay S. (2013). Olasılık ve matematiksel istatistik (7. baskı). Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Jette, A., & Haley, S. (2005). Contemporary measurement techniques for rehabilitation outcomes assessment. Journal of Rehabilitation Medicine, 37(6), 339-345.
Kılıç S. (2016). Cronbach's alpha reliability coefficient. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47. doi:10.5455/jmood.20160307122823
Konrot, A. (2020). Beyin odaklı dil ve konuşma terapisi. O. Tanrıdağ (Ed.), Nörobilim ve Dil ve Konuşma Bozuklukları içinde (s. 201-230). Nobel Tıp Kitapevi.
Maviş, İ., Colay, K., Topbaş, S., ve Tanrıdağ, O. (2007). Standardization, validity and reliability study of Gülhane Aphasia Test-2 (GAT-2). Turkish Journal of Neurology, 13(2),89-98.
McCormack, J., McLeod, S., Harrison, L. J., ve McAllister, L. (2010). The impact of speech impairment in early childhood: Investigating parents’ and speech-language pathologists’ perspectives using the ICF- CY. Journal of Communication Disorders, 43(5), 378-396.
McCormack, J., McLeod, S., McAllister, L., ve Harrison, L. J. (2009). A systematic review of the association between childhood speech impairment and participation across the lifespan. International Journal of Speech-Language Pathology, 11(2), 155-170.
McLeod, S., & McKinnon, D. H. (2007). Prevalence of communication disorders compared with other learning needs in 14,500 primary and secondary school students. International Journal of Language & Communication Disorders, 42(S1), 37-59.
Mutlu, A. İ., Tırank, Ş. B., ve Gündüz, B. (2020). 6 ve 16 yaş okul çocukları arasındaki SSI-4-TR/Keşida-4 dördüncü baskının Türkçe versiyonunun güvenirliği ve geçerliliği. Izmir Democracy University Health Sciences Journal, 3(2), 135-144.
Mutlu, A. İ. (2021). Çocukluk Çağı Kekemeliğini Değerlendirme Testinin (Test of Childhood Stuttering) Türkçe’ye Uyarlanması, Geçerlilik ve Güvenirliğinin Araştırılması. [Yayınlanmamış Doktora Tezi] Haceettepe Üniversitesi.
Namasivayam, A. K., Pukonen, M., Goshulak, D., Hard, J., Rudziczs, F., Rietveld, T., Baassen, B., Kroll, R, ve Van Lieshout, P (2015). Treatment intensity and childhood apraxia of speech. International Journal of Language and Communication Disorders, 50(4), 529-546.
Namasivayam, A., Huynh, A., Granata, F., Law, V., ve van Lieshout, P. (2020). PROMPT intervention for children with severe speech motor delay: a randomized control trial. Pediatric Research, 89(3), 613- 621. doi: 10.1038/s41390-020-0924-4
Neumann, S., Salm, S., Rietz, C., ve Stenneken, P. (2017). The German Focus on the Outcomes of Communication Under Six (FOCUS-G): Reliability and validity of a novel assessment of communicative participation. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 60(3), 675-681.
Piazzalunga, S., Salerni, N., Limarzi, S., Ticozzell, B., ve Schindler, A. (2020). Assessment of children's communicative participation: a preliminary study on the validity and reliability of the Italian Focus on
the Outcomes of Communication Under Six (FOCUS-I) in preschool age. Speech, Language and Hearing, 23(3), 167-179.
Shepherd, J., Brollier, C. B., ve Dandrow, R. L. (1994). Play skills of preschool children with speech and language delays. Physical & Occupational Therapy in Pediatrics, 14(2), 1-20.
Thomas‐Stonell, N. L., Oddson, B., Robertson, B., ve Rosenbaum, P. L. (2010). Development of the FOCUS (Focus on the Outcomes of Communication Under Six), a communication outcome measure for preschool children. Developmental Medicine & Child Neurology, 52(1), 47-53.
Thomas‐Stonell, N., Oddson, B., Robertson, B., ve Rosenbaum, P. (2012). The FOCUS©: Focus on the Outcomes of Communication Under Six. Holland Bloorview Kids Rehabilitation Hospital, Toronto, ONT. Turkish FOCUS translated with permission by Şanlı Colay, N., Konrot, A. and Aydın, N, Üsküdar Üniversity.
Thomas‐Stonell, N., Oddson, B., Robertson, B., ve Rosenbaum, P. (2013). Validation of the FOCUS on the outcomes of communication under six outcome measure. Developmental Medicine & Child Neurology, 55(6), 546-552.
Threats, T. T. (2010). The complexity of social/cultural dimension in communication disorders. Folia Phoniatrica et Logopaedica, 62(4), 158-165.
Timler, G. R., Olswang, L. B., ve Coggins, T. E. (2005). "Do I know what I need to do?" A social communication intervention for children with complex clinical profiles. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 36(1):73-85.
Toğram, B., & Maviş, İ. (2012). Afazi Dil Değerlendirme Testi’nin geçerlik, güvenirlik ve standardizasyon çalışması. Türk Nöroloji Dergisi, 18(3), 96-103. doi: 10.4274/tnd.16779
Yorkston, K., Klasner, E., ve Swanson, K. (2001). Communication in context: A qualitative study of the experiences of individuals with multiple sclerosis. American Journal of Speech-Language Pathology, 10(2), 126-137. doi: 10.1044/1058-0360(2001/013)
Washington, K., Thomas‐Stonell, N., Oddson, B., McLeod, S., Warr‐Leeper, G., Robertson, B., ve Rosenbaum, P. (2013). Construct validity of the FOCUS (Focus on the Outcomes of Communication Under Six): a communicative participation outcome measure for preschool children. Child: Care, Health and Development, 39(4), 481-489.
World Health Organization. (2001). World health report 2001: Mental health. World Health Organization.
World Health Organization. (2007). International classification of functioning, disability and health: Children and youth version: ICF-CY. World Health Organization.
World Health Organization. (2013). World health statistics 2013: A wealth of information on global public health. World Health Organization.